Một cái cây vững chãi không chỉ nhờ tán lá xanh tốt, mà nhờ những chiếc rễ bám sâu vào lòng đất.
Với một đứa trẻ, “rễ cây” chính là gia đình, còn “ánh sáng” mà nó vươn tới chính là tư tưởng, tấm gương và giá trị cha mẹ truyền cho con mỗi ngày.
Nhưng thực tế, nhiều cha mẹ bận rộn mưu sinh, nghĩ rằng chỉ cần cho con ăn ngon, học giỏi là đủ. Gốc rễ tinh thần bị bỏ quên. Khi con gặp biến cố đầu tiên trong đời: áp lực học tập, bạn bè, hay những cám dỗ ngoài xã hội thì cây non ấy dễ gãy đổ vì gốc quá yếu.

Ảnh: Trẻ trải nghiệm thiên nhiên
Một người cha từng hỏi tôi:
- “Sao con tôi học rất giỏi, nhưng lại không biết ứng xử khi gặp vấn đề?”
- Tôi hỏi lại: “Anh đã dạy con cách sống tự chủ và làm chủ cảm xúc của mình chưa?”
- Anh im lặng… vì nhận ra, suốt thời gian qua, anh chỉ chú trọng điểm số, chưa từng cùng con học cách làm chủ chính mình.
Chỉ cần cha mẹ làm bạn với con 15 phút mỗi ngày để trò chuyện, đọc sách cùng con, hoặc cùng con giải quyết một tình huống nhỏ, điều đó giống như tưới một chút nước vào gốc cây mỗi ngày. Nhỏ thôi, nhưng lâu dài sẽ thành một hệ rễ vững chắc mà gió bão khó lòng lung lay.
Hãy tưởng tượng một buổi chiều, tiếng cười của con vang trong bếp, mùi cơm chín quyện với mùi sách mới, ánh mắt con sáng lên khi kể cho cha mẹ nghe câu chuyện ở trường…
Đó chính là không gian gia đình, nơi trẻ được là chính mình, được yêu thương và được định hướng đúng đắn.

Ảnh: Trẻ trải nghiệm thiên nhiên
Cha mẹ là người thầy đầu tiên của con. Nhưng không chỉ là người dạy chữ, mà là người gieo hạt nhân cách.
- Cho con tiếp xúc với sách của các bậc hiền nhân để trí tuệ được nuôi dưỡng.
- Quan sát và hướng dẫn con loại bỏ dần những suy nghĩ, lời nói, hành động xấu.
- Kiên nhẫn lắng nghe con như một người bạn, không phán xét, không áp đặt.
Khi cha mẹ làm gương bằng chính cách sống, con sẽ tự học cách làm thầy của chính mình, một kỹ năng quan trọng hơn bất kỳ tấm bằng nào.
Điều cha mẹ dạy hôm nay có thể không thấy ngay kết quả. Nhưng giống như hạt mầm trong đất, nó sẽ âm thầm bén rễ. Đến một ngày, khi con phải đứng trước ngã rẽ cuộc đời, chính những gì cha mẹ đã gieo sẽ dẫn lối con bước tiếp, không hoảng loạn, không gục ngã.
Ngày nay, xã hội nhiều biến động, bão tố đến với trẻ không chỉ từ ngoài đường, mà còn từ mạng xã hội, áp lực đồng trang lứa, và tốc độ sống quá nhanh.
Câu hỏi lớn cho mỗi phụ huynh là:
“Mình đã vun gốc cho con đủ sâu để con đứng vững, ngay cả khi mình không còn bên cạnh?”
Bởi một đứa trẻ trưởng thành thật sự không phải khi nó đạt điểm 10, mà là khi nó biết đứng trên đôi chân mình, chọn hướng đi và chịu trách nhiệm cho lựa chọn đó.
——————
ĐÚC KẾT
1. Gia đình là nền móng của đời con
Nhà trường dạy kiến thức. Xã hội dạy trải nghiệm. Nhưng gia đình dạy con bạn cách làm người.
Một đứa trẻ có nhân cách đẹp đúng đắn luôn bắt đầu từ:
· Không khí gia đình an hòa
· Cha mẹ biết yêu thương con đúng đắn và có hiểu biết
· Suy nghĩ – lời nói – hành vi tạo thói quen được gieo từ những năm đầu đời của trẻ.
Giáo dục gia đình không phải là “dạy con điều gì”, mà là sống như thế nào để con soi chiếu mà lớn lên đúng mực.
2. Những bài học đầu tiên con học được đều đến từ cha mẹ
Cha mẹ không cần lý thuyết, con học bằng quan sát cuộc sống hàng ngày trong gia đình nhỏ:
· Cha mẹ hiền hòa → con biết kiềm chế
· Cha mẹ biết nói lời chân thật → con không gian dối
· Cha mẹ biết giữ lời hứa → con có trách nhiệm
· Cha mẹ sống biết ơn → con biết trân trọng
· Cha mẹ biết xin lỗi → con biết khiêm nhường
· Cha mẹ yêu thương nhau → con cảm thấy an toàn
Cha mẹ không dạy bằng lời, cha mẹ dạy bằng chính nhân cách của mình.
3. Giáo dục gia đình với triết lý Cha mẹ là Nhân – Con cái là Quả
Nhân – Quả trong giáo dục gia đình diễn ra rất tinh tế:
· Gieo sự nóng nảy → con dễ bùng nổ
· Gieo la mắng → con sống sợ hãi
· Gieo so sánh – chê bai → con tự ti hoặc nổi loạn
· Gieo tình thương đúng → con tự tin – tử tế
· Gieo sự kiên định → con có nghị lực
· Gieo thái độ biết điều → con có đạo đức
Cha mẹ gieo nhân gì mỗi ngày, con gặt quả nấy trong tương lai. Không có cây nào tự nhiên thành thẳng, cũng không có đứa trẻ nào tự nhiên trở nên biết đẹp lòng người. Tất cả đều từ nhân tu dưỡng của cha mẹ.
Nguyễn Minh Phú – biên soạn